Aronia – historia
Aronia pochodzi z Ameryki Północnej, a odkryto ją około wieku XVII-XVIII. Pierwsze wzmianki o aronii w Europie pojawiły się w spisach petersburskiego ogrodu botanicznego w 1834 r., a pierwsze opisy botaniczne podkreślające walory dekoracyjne aronii i jej odporność na mróz. Aronia przez kilkadziesiąt lat spełniała jedynie funkcję rośliny dekoracyjnej, upiększając ogrody i parki. Jesienią jej liście pięknie przebarwiają się na czerwono, ładnie wyglądają długo utrzymujące się grona czarnych, lśniących owoców. Na początku XX wieku na walory użytkowe aronii zwrócił uwagę rosyjski botanik Iwan Miczurin. Szukał owoców łatwych w uprawie, o dużej wartości odżywczej oraz roślin odpornych na mróz i rozpoczął prace nad jej selekcją. W latach trzydziestych XX w. prace nad aronią przeniosły się na Ałtaj do Ałtajskiej Stacji Doświadczalnej, gdzie od 1935 r. badaniami aronii zajmował się M. A. Lisawienko, a w 1942 założono pierwszą małą plantację aronii. W Rosji aronię nazywają „czarną jarzębiną”, obecnie jest uprawiana m.in. na Ałtaju, pod Moskwą i pod Petersburgiem. W Polsce prace nad uprawą aronii czarnoowocowej zainicjował prof. Wiesław Grochowski, z Instytutu Badawczego Leśnictwa. Pierwsze sadzonki sprowadzono do Polski w 1976 roku z ówczesnego ZSSR i posadzono pola doświadczalne w okolicach Janowa Lubelskiego i Kraśnika. Prace te prowadzili mgr inż. Piotr Eggert i mgr Maria Cichowicz. Bardzo szybko okazało się, że aronia nie sprawia trudności przy uprawie w naszym kraju i można tę uprawę rozpowszechniać na terenie całej Polski.
Aronia – właściwości i charakterystyka
Aronia posiada wiele właściwości zdrowotnych, sama w sobie jest bardzo smacznym owocem, mimo swej cierpkości, którą można zniwelować za pomocą cukru czy miodu. Owoc ten zawiera mnóstwo witaminy C, pomaga walczyć z przeziębieniem i grypą. Ponadto aronia uspokaja, koi nerwy, obniża ciśnienie krwi, oczyszcza organizm, wzmacnia naczynia krwionośne, obniża poziom glukozy we krwi, wspomaga leczenie otyłości, niweluje poziom złego cholesterolu we krwi, ma właściwości przeciwnowotworowe oraz wpływa na wygląd, w tym stan włosów, paznokci czy skóry. Aronia jest bogatym źródłem wielu drogocennych składników odżywczych. Uznawana jest za naturalne lekarstwo i pomaga w zapobieganiu m.in. miażdżycy, nadciśnieniu oraz zmniejsza ryzyko nowotworów. Zawiera mnóstwo ważnych przeciwutleniaczy, witamin B2, B3, B9, P., oraz E, ponadto żelazo, wapń, molibden, miedź, jod, bor oraz mangan. Dzięki swoim właściwościom aronia jest popularnym składnikiem wielu przetworów. Zarówno tych bez alkoholowych, jak również dżemy i soki, jak i tych procentowych jak nalewka, czy wino z aronii.
Aronia — przeciwwskazania do jej spożywania
Aronia ma bardzo wiele właściwości, wpływających pozytywnie na zdrowie. Warto jednak zaznaczyć, że niektórzy powinni jej unikać. Przeciwskazaniami do spożywania aronii są:
- niskie ciśnienie tętnicze krwi,
- problemy z żołądkiem, zwłaszcza stany zapalne, nadkwasota oraz wrzody,
- zaparcia,
- zakrzepowe zapalenie żył oraz żylaki.
Nalewka z aronii – przepis
Nalewka z aronii z naszego przepisu ma intensywny i charakterystyczny dla owoców aronii smak. Aronia jest spokrewniona z jarzębiną. Nalewka z aronii jest polecana w wielu różnych schorzeniach, dlatego warto ją przygotować nie tylko ze względu na smak. Można ją przygotować na wiele różnych sposobów. Nalewkę można przygotować z dodatkiem miodu, cynamonu i wanilii, imbiru i kardamonu, goździków, pomarańczy czy cytryny. Najprostszy przepis na nalewkę z aronii wygląda następująco:
- 2 kg aronii;
- 0,5 kg cukru;
- 0,5 l spirytusu;
- 0,5 l wody.
Najpierw należy dokładnie wymyć, odsączyć, osuszyć i zamrozić aronię, najlepiej na minimum 48 godzin. Zamrożone owoce aronii należy wsypać do dużego słoika i zalać je 0,5 l spirytusu wymieszanego z 0,5 litra zagotowanej i ostudzonej wody (spirytus wlewamy do wody), aby nastaw nie zmętniał i odstawiamy na 4 tygodnie. Po upływie pierwszych 4 tygodni zlewamy pierwszy nastaw, zasypujemy owoce cukrem i odstawiamy na 7 dni. Nie wylewamy nastawu, ponieważ będzie nam później potrzebny. W międzyczasie należy potrząsać słojem, aby rozpuścić cukier. Powstały w ten sposób syrop z owoców aronii należy przecedzić przez gazę lub tetrową pieluchę. Ostatni etap to połączenie obu nastawów i przelanie ich do butelek. Butelki z nalewką odstawiamy na 6 miesięcy w ciemne miejsce. Po upływie tego czasu możemy cieszyć się wspaniałą domową nalewką.
Przepis na nalewkę z aronii z goździkami i rumem- posiada charakterystyczny smak oraz piękny, ciemny kolor.
Składniki:
Wykonanie: Owoce myjemy, przebieramy, usuwamy szypułki, osuszamy. Wsypujemy owoce do dużego, wyparzonego słoja i miażdżymy je. Dodajemy cukier i goździki, nakrywamy słój czystą ściereczką i odstawiamy na ok. 2-3 dni w ciemne miejsce. Dolewamy alkohol, mieszamy i odstawiamy na ok. 2 miesiące w ciemne miejsce o temperaturze 18-25°C. Gotową nalewkę przecedzamy przez gazę i rozlewamy do butelek.
Wino z aronii
Do przygotowania wina najlepsze będą owoce dojrzałe. Przed produkcją wina z aronii polecamy zmrozić owoce przez ok. 3-4 dni, aby pozbyć się goryczy. Jeśli natomiast chcemy wzbogacić smak, to polecamy dodać do wina inne owoce. Mogą to być jabłka, maliny, winogrona, śliwki, jeżyny, czy nawet rodzynki. Składniki na przepis podstawowy:
- 7 kg owoców aronii
- 5 l wody
- 2 kg cukru
- butelki na wino
- korkownica
- etykiety na wino
- balon na wino 10 l
- pojemnik fermentacyjny
- prasa do owoców
- lejek z sitkiem
- drożdże z pożywką lub drożdże aktywne
Sposób przygotowania: Owoce myjemy, mrozimy ok. 3-4 dni. Po odmrożeniu, owoce miażdżymy, można je zmiażdżyć za pomocą prasy do owoców. Następnie wkładamy do balonu lub pojemnika fermentacyjnego. Z połowy wody i połowy cukru gotujemy syrop, którym zalewamy masę owocową, dodajemy drożdże i szczelnie zamykamy rurką fermentacyjną. Naczynie z miksturą odstawiamy w ciemne i ciepłe miejsce na ok. 5 dni. Po tygodniu dodajemy drugą część syropu z cukrem. Odstawiamy na 2-3 miesiące. Po tym czasie usuwamy owoce z nastawu i zostawiamy do pełnego sklarowania. Po kolejnych miesiącach (ok. 2) zlewamy do butelek, przyklejamy etykiety na wino domowe, podpisujemy i zakorkowujemy butelki.
Podsumowanie:
Aronia jest owocem bogatym w witaminy i minerały. To prawdziwa skarbnica cennych składników. Dlatego sięgaj po nią tak często, jak to możliwe. Można z niej przygotować również sok – przed spożyciem najlepiej wymieszać go z wodą lub herbatą. Jednak jeśli chcesz, możesz także dodać kilkadziesiąt mililitrów np. do ciast czy kisielu. Świetnie smakuje także w połączeniu z wieprzowiną i wołowiną. Jak również dżem, który doskonale sprawdza się jako dodatek do herbat, a także różnych wypieków. Duża ilość cukru poprawia smak aronii i sprawia, że chętnie sięgają po nią nawet dzieci.